Bohr Atom Modeli

Niels Bohr

O güne kadar saptanmış olan fizik yasaları, yüklü bir parçacığın dönmesinin, o parçacığa enerji kaybettireceğini gösteriyordu. Bizim elektronumuzsa çekirdeğin çevresinde dönüyor, ancak enerjisi azalmıyordu. Bunu fark eden Niels Bohr, yepyeni bir düşünceyle ortaya çıktı. Bilinen fizik yasaları atomu açıklamaya yetmiyordu! Bu noktada Bohr, fiziğe yeni bir anlayış getiren "Bohr Atom Modeli"ni ortaya koydu. Bu model bilinen fizik yasalarının çok küçük parçacıklar için geçerli olmadığını söylüyordu. Bu çok önemli bir saptamaydı. Diğer biliminsalarının da küçük parçacıklar için yaptıkları çalışmalarla olgunlaşan bu yeni yaklaşım, fizikte yeni bir çığır açarak "kuantum fiziği" adını aldı. "Kuantum fiziği" günümüzde de küçül parçacıklar için başarıyla kullanılıyor.

Bohr'a göre eleketronlar, yörünge değiştirerek enerji verirler veya alırlar.

Örneğin, vücudu görüntülemede kullanılan "nükleer manyetik rezonans" yöntemi kuantum fiziğinin bir uygulaması. Bohr'a göre, elektronlar, çekirdeğin çevresinde istedikleri gibi dolaşamayıp yalnızca çekirdeğe belirli uzaklıklardaki yörüngelerde dönerler. Farklı uzaklıktaki elektronların enerjileride birbirlerinden farklıdır. Bu yüzden bu yörüngelere "enerji düzeyleri" denilir. Elektronların bu düzeyler arasında geçiş yapmaları, ancak enerjilerini o düzeyin enerjisine değiştirmeleriyle gerçekleşir.
Bir elektrona 4 şekilde enerji verilebilir:

• Foton (Işık) Gönderilerek.
• Elektron Bombardımanına Tutalarak.
• Isıtılarak.
• Çarpıştırılarak.

Enerji vermek isteyen elektoronsa bunu ancak ışıma yoluyla gerçekleştirir. Floresan lambaları düşünün. Bunların içinde cıva buharı vardır. Ampule elektrik verdiğimizde cıva atomlarının elektronlarına enerji aktarıyoruz ve onları daha üst enerji düzeylerine çıkarıyoruz. Onlarda eski hallerine dönmek için bu enerjilerini ışıma yoluyla yayıyorlar. Çünkü doğadaki cisimler, yüksek enerjili olmayı sevmezler! Bohr, bu düşüncelerini en basit atom olan hidrojen atomuna uyguladı. Hidrojen atomunda yalnızca bir proton ve bir elektron var. Elektron, protonun çevresinde dolanır. Bohr, hidrojen hazına elektrik verip yayılan ışıkları inceledi ve elektronun çekirdeğe hangi uzaklıklarda bulunabileceğini ölçtü. Bu deney, Bohr'un yaptığı hesapların ve oluşturduğu modelin doğru olduğunu gösterdi. Sonuç olarak da bu çalışması, Bohr'a Nobel Fizik Ödülü kazandırdı.